Dəfələrlə Rusiya Prezidenti Vladimir Putinin xələfləri siyahısına salınan, prezidenti mütəmadi olaraq Sibirə istirahətə aparan müdafiə naziri Sergey Şoyqu varidatı, biznesi ilə tez-tez gündəmə gəlir. Şoyqunun ölkədə təsiri çoxaldıqca, qohumlarının sahibkarlıq “istedadları” da artır.
Biznesdə birbaşa onun yox, kiçik qızı Kseniya Şoyqunun, arvadı İrina Şoyqunun və digər qohumlarının adı hallanır. Şoyqunun ailə biznesi dövlət müqavilələri və daşınmaz əmlaka konservativ investisiyalarla başlayıb, indi bunlar ümumi gəliri təxminən 3 milyard rubldan çox olan şirkətlərə çevrilib.
Qeyd etdiyimiz kimi, bu milyardların “əsas yükü” qadınların çiyinlərindədir. Xüsusilə də nazirin 30 yaşlı kiçik qızı, idmançıların, blogerlərin və musiqiçilərin dostu Kseniya Şoyqu həm məmurlar, həm də milyarderlər üçün ən arzuolunan tərəfdaşa çevrilib.
Axar.az açıq məlumatlara istinadən Şoyqunun ailə biznesini təqdim edir.
Kseniya Şoyqu
2014-cü ildə “Qəhrəmanların yarışı” oyunu qeydiyyata alınıb. Oyunun rəsmi təsisçisi Denis Annikovdur. “Qəhrəmanların yarışı” Rusiya Müdafiə Nazirliyi tərəfindən dəstəklənən hərbi idman oyunudur. Təşkilatın yaradılması ideyası sahibkar Qleb Yuna məxsusdur, əsas investor NPF-in icraçı direktoru Yuri Novojilovdur. Kseniya Şoyqu oyunların hazırlanmasında iştirak edir. “RussiaGate”in məlumatına görə, layihə “Sberbank”, “Rosneft”, “Qazprom” və Rusiya Dəmir Yolları kimi dövlət şirkətləri tərəfindən dəstəklənir. 2017-ci ildə Əhməd Kadırov Fondu Yarışların sponsoru olub. İl ərzində “Qəhrəmanların yarışı” “Mosgortrans”, EXIAR ASC, Moskva vilayətinin Sosial Kommunikasiyalar Baş İdarəsi ilə dörd dövlət müqaviləsi bağlamağı bacarıb. Müqavilələrin ümumi məbləği 18,4 milyon rubl təşkil edib.
Bəzi dövlət strukturları “Qəhrəmanların yarışı”nı vasitəçilər vasitəsilə maliyyələşdirir. Məsələn, 2015-ci ildə “Mosgortrans” “Sinergy” vasitəsilə müsabiqəyə 4,8 milyon rubl köçürüb. Bir sıra dövlət müəssisələri ANO-nun “Qəhrəmanların yarışı”na birbaşa dəstək verir.
Beləliklə, 2017-ci ilin yazında Kalaşnikov ASC “Qəhrəmanların yarışı”na 6,7 milyon rubl məbləğində sponsorluq edib.
Rusiya Elmlər Akademiyası Arktikanın faydalı qazıntılarının dəyərini 30 trilyon dollar dəyərində qiymətləndirib ki, bunun da üçdə ikisi enerji resurslarıdır. 2017-ci ildə müdafiə nazirinin kiçik qızı Kseniya Şoyqu malların nəqli emalı ilə məşğul olan “Arctic Logistics” şirkətinə sahiblənib. Kseniya Şoyqunun firması 2022-ci ildə Taymir kömür hövzəsində karbon hasil edəcək “Vostok Uqol”a bağlıdır. Hər iki şirkətin direktoru Vadim Buqayevdir, bundan əlavə, onları vahid ünvan və telefon nömrələri birləşdirir. Təşkilatın tərəfdaşı Rusiya Coğrafiya Cəmiyyətidir (RGO), prezidenti müdafiə naziri Sergey Şoyqudur.
Bundan əlavə, Kseniya Şoyqunun şirkəti prezidentin dostu Gennadi Timçenkonun köməyi ilə üç il ərzində dövlət tikinti layihələrindən 2,1 milyard rubl qazanıb. İş adamı Dmitri Bosov Şoyqu ailəsinə Arktika yataqlarından kömür ixracı planlaşdırılan Şimal Dəniz Marşrutunun limanını təhvil verib. “Sibura”nın İdarə Heyətinin sədri Dmitri Konov, VTB strukturları və "Lukoyl"un əsas səhmdarı Vahid Ələkbərov Kseniyanın idarə etdiyi fonda yüksək texnologiyalara milyardlarla sərmayə qoymağı həvalə edib.
Kseniya Şoyqu Rusiya Qvardiyası rəhbərinin kürəkənini 58 milyard rubl dəyərində “Kronstadt” inkişaf layihəsinə cəlb edib. Onun menecerlərinin idarə etdiyi vətənpərvər təşkilatlar gənclərin təhsili üçün təkcə Moskvadan və Moskva vilayətindən 6,7 milyard rubl əldə edib.
“Kapital Perform” investisiya şirkəti Kseniya Şoyqunun əsas biznesi hesab olunur. 2020-ci ildə şirkətin gəliri, Federal Vergi Xidmətinin məlumatına görə, 730 milyon rubl, xalis mənfəəti isə 595 milyon rubldan çox olub. 2021-ci ilin əvvəlində şirkətə “Atlas Chain” və “Atlas Chain Lab” logistika şirkətlərində (ümumi gəlir 1 milyard rubldan çox), proqram təminatı tərtibatçısı “Artsius” (266 milyon rubl), İnformasiya Texnologiyaları reklam şirkəti (222 milyon rubl) və tikinti konsorsiumu “Energoresurs”dan (715 milyon rubl) gəlir əldə edib.
İrina Şoyqu
2002-ci ildə müdafiə nazirinin həyat yoldaşı İrina Şoyqu sərgilər, eləcə də turist və işgüzar səfərlər təşkil edən Expo-M MMC-ni yaradıb.
Formal olaraq, İrina Şoyqu hazırda sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul deyil, lakin onunla əlaqəli şirkətlər dövlət sifarişlərini almağa davam edir. Belə ki, “Sobesednik.ru” portalının məlumatına əsasən, “Expo-M” Müdafiə Nazirliyinə bağlı müəssisələrdən, məsələn, “Kalaşnikov” konserni, “Rosoboroneksport”, Voloqda Optik-Mexanika Zavodundan ümumilikdə 65,5 milyon rubl məbləğində sifarişlər alır. 2006-cı ildə müdafiə nazirinin həyat yoldaşı Rublyovkada A dərəcəli biznes mərkəzi tikməyi planlaşdıran “Barvikha 4” şirkətini yaradıb. Onun həmtəsisçiləri Sankt-Peterburq qubernatoru Sergey Matviyenkonun oğlu və Fövqəladə Hallar Nazirliyi rəhbərinin birinci müavini Yuri Vorobyovun qohumları olub.
2008-ci ildə şirkət böhran səbəbindən dondurulub. “Barvikha 4” investisiya şirkətinin həmtəsisçisi həm də müdafiə nazirinin həyat yoldaşının bacısı Yelena Antipina olub. 2013-cü ildə Antipina Rublyovkada dörd istirahət kompleksinin ortaq sahibi idi. Onlardan biri olan “Kedr” bir il əvvəl Moskva vilayətinin qubernatoru Boris Qromovdan dəyəri 1 milyard dollardan çox olan 60 hektar meşə sahəsini icarəyə götürmək hüququnu alıb.