Ukrayna Prezidenti Volodimir Zelenski dünən axşam çıxışında Donbas uğrunda döyüşlərin başladığını təsdiqləyib.

Onun sözlərinə görə, Rusiya qoşunları uzun müddətdir hazırlaşdıqları Donbas uğrunda döyüşə başlayıblar: "Rusiya qoşunlarının əhəmiyyətli bir hissəsi hücum üçün orada cəmlənib. Oraya nə qədər qoşun yeridilsə də, biz özümüzü müdafiə edəcəyik. Döyüşəcəyik. Biz heç bir ukraynalıdan əl çəkməyəcəyik", - Zelenski bildirib.

Ukrayna lideri qeyd edib ki, şərqdə və cənubda rus qoşunları son vaxtlar əvvəlkindən daha planlı şəkildə hücum etməyə çalışır.

"Onlar dövlətimizin müdafiəsində zəif yer axtarırlar ki, əsas qüvvələri oraya yeritsinlər", - Zelenski əlavə edib.

Ukrayna mübaribəsi ilə bağlı Prezident aparatının rəhbəri Andriy Yermak bildirib ki, hazırda müharibənin ikinci mərhələsi başlayıb, Bu haqda Luhansk vilayət administrasiyasının rəhbəri Serhiy Hayday da Facebook-da yazıb.

BBC-nin siyasi məsələlər üzrə təhlilçisi Paul Kirby Rusiyanın Ukraynanın şərqini mühasirəyə almağa çalışmasının səbəblərindən yazır.

Rusiya paytaxt yaxınlığında bir sıra məğlubiyyətlərdən sonra qoşunlarını Kiyevdən çıxarıb və əsas diqqəti Şərqi Ukraynaya yönəldib. Buna Donbas kimi tanınan münaqişə bölgəsinə hücum demək olar.

Vladimir Putinə Ukraynanın köhnə sənaye mərkəzini "azad etmək" üçün nə lazımdır və bu mümkündürmü?

Rusiya qüvvələri artıq şərqdə humanitar fəlakətə səbəb olub, Mariupolu xarabalığa çeviriblər, lakin onlar Ukrayna ordusunu məğlubiyyətə uğrada bilməyiblər.

Ukraynanın ən yaxşı təlim keçmiş qüvvələri Rusiyanın dəstəklədiyi separatçılarla səkkiz illik müharibəyə görə artıq şərqdə yerləşdirilmişdi. Onların ağır itki verdikləri güman edilir, lakin hələ də Rusiyanın işğalçı ordusu üçün əhəmiyyətli bir problemdir.

Rusiyanın şərqdə yenidən güclənən hücumuna hazırlaşan Prezident Volodimir Zelenski and içib: "Biz torpağımızın hər metri üçün döyüşəcəyik".

Ukraynanın Donbası nədir?

Prezident Putin Donbasdan danışarkən Ukraynanın köhnə kömür və polad hasil edilən ərazisini nəzərdə tutur. Onun əslində demək istədiyi iki böyük şərq bölgəsinin, Luhansk və Donetskin bütünlüklə Mariupoldan kənar, cənubdan başlayıb şimal sərhədinə qədər uzanan ərazidir.

NATO həmçinin Rusiya qüvvələrinin Donetskin cənub sahili ilə qərbindən Krıma uzanan quru körpüsü yaratmağa çalışacağını gözləyir.

Royal Birləşmiş Xidmətlər İnstitutundan Sam Cranny-Evans deyir: "Əsas odur ki, Kreml onu Ukraynanın Ukraynadan çox Rusiya olan, rusdilli hissəsi kimi müəyyən edib".

Bu ərazilər geniş miqyasda rusdilli ola bilər, lakin onlar artıq rusiyapərəst deyil. "Mariupol Ukraynanın mənim təsəvvür edə bilməyəcəyim səviyyədə Rusiyayönlü şəhərlərindən biri idi", - Rochan Consulting-in rəhbəri, müdafiə üzrə mütəxəssis Konrad Muzyka deyir.

Putin niyə Donbasa nəzarət etmək istəyir?

Rusiya lideri dəfələrlə Ukraynanın şərqdə soyqırım törətməsi ilə bağlı əsassız ittihamlar səsləndirib.Müharibə başlayanda şərq rayonlarının demək olar ki, üçdə ikisi Ukraynanın əlində idi. Qalanları səkkiz il əvvəl başlayan müharibə zamanı Rusiyanın dəstəklədiyi separatçıların idarəsində olub.

Müharibədən bir qədər əvvəl Prezident Putin iki şərq bölgəsinin bütünlüklə Ukraynadan müstəqil olduğunu tanıdı.

Əgər Rusiya hər iki böyük bölgəni fəth etsəydi, bu, Vladimir Putinə Rusiya müharibəsində bir növ uğur qazandırardı. Sonrakı addım, 2014-cü ildə nüfuzdan düşmüş referendumdan sonra Krımla etdiyi kimi, Donbasın ilhaqı olacaq.

Əgər bu, mayın 9-dan əvvəl olsaydı, o, hətta Rusiya hərbçilərinin hələ 1945-ci ildə nasist Almaniyasının məğlubiyyətini qeyd etdiyi Qələbə Gününü qeyd edə bilərdi.

Luhanskdakı rus marionet lideri artıq "yaxın gələcəkdə" referendum keçirilməsindən danışıb, baxmayaraq ki, müharibə zonasında hətta saxta səsvermə ideyası absurd görünür.

Putinin strategiyası nədir?

Rusiya qüvvələri Ukrayna ordusunu şərqdə mühasirəyə almağa, şimaldan, şərqdən və cənubdan daxil olmağa çalışır. London Kral Kollecinin münaqişə və təhlükəsizlik üzrə professoru Tracey German deyir: "Bu, nəzarət etmək üçün böyük bir ərazidir və mən hesab edirəm ki, biz bunun coğrafi mürəkkəbliyini gözardı etməməliyik".

Yeddi həftəlik döyüşlərdən sonra onlar Ukraynanın Rusiya sərhədinin cənubundakı ikinci şəhəri Xarkovu ələ keçirə bilmədilər, lakin separatçıların nəzarətində olan şərqə doğru gedən əsas magistral yolun aşağısında yerləşən strateji şəhər olan İzyuma nəzarəti ələ keçirdilər.

Professor German deyir: "İzyum ətrafında etdiklərinə baxın, onlar magistral yolların əsas xətlərini izləyir və bu, məntiqlidir, avadanlıqlarının çoxunu avtomobil və dəmir yolu ilə daşıyırlar".

Rusiyanın dəstəklədiyi separatçılar Donbasın böyük bir hissəsini ilk dəfə ələ keçirəndən bəri Rusiyanın diqqət mərkəzində olan şəhərlər artıq illərdir müharibəni yaşayır.

M03 yolundakı növbəti böyük hədəf 2014-cü ildə Rusiyanın dəstəklədiyi qüvvələr tərəfindən ələ keçirilən və 125 min nəfərlik Slovyansk (sonra geri alınıb) şəhəridir. Cənubda yerləşən Kramatorsku tutmaq da əsas məqsədlərdəndir.

ABŞ-da yerləşən Müharibə Tədqiqatları İnstitutu deyir ki, Ukrayna Slovyanskda qalarsa, Rusiyanın hər iki bölgəni ələ keçirmək kampaniyası "çox güman ki, uğursuz olacaq".

Rusiya qüvvələri Luhanskın şərqində, Ukraynanın nəzarətində olan bir sıra şəhərlərə hücum edib. Onlar iddia edirlər ki, Severodonetsk yaxınlığındakı Rubijne şəhərini ələ keçiriblər və Lisiçansk və Popasna şəhərlərinin çoxunu yerlə-yeksan ediblər, dinc sakinləri evlərində qətlə yetiriblər.

ABŞ-ın Müharibə Tədqiqatları İnstitutu bildirir ki, bu şəhərlər vacibdir, çünki onlara nəzarət Rusiyaya qərbə doğru hərəkət etməyə və İzyumun cənub-şərqinə hərəkət etməyi planlaşdıran Rusiya qüvvələri ilə əlaqə saxlamağa imkan verəcək.

Ruslar avtomobil yolu ilə təchizat xətlərinə nəzarət etməli və Ukraynanın qərbdən dəmir yolu marşrutlarına çıxışını əngəlləməlidir. Dəmir yolu Ukrayna qoşunları və ağır silahlar üçün ən təsirli nəqliyyat vasitəsidir və qaçan mülki şəxslər üçün ən sürətli çıxış yoludur.

Dəmir yolu şəbəkəsinin hissələrinə nəzarət də Rusiya qüvvələrinə öz qoşunlarını və təchizatlarını köçürməyə imkan verəcəkdi.

Regional hərbi administrasiyanın rəhbəri Serhiy Haidai hesab edir ki, Rusiyanın məqsədi Vladimir Putinin Luhanskın qərb regional sərhədlərinə çatmaq məqsədinə çatmaq üçün onların yolunu kəsən hər şeyi məhv etməkdir.

27 yaşlı Maryna Aqafonova Rusiya mərmilərinin düşməsi nəticəsində valideynlərini qoyub Lisiçanskdakı ailəsinin evindən qaçıb: "Onlar xəstəxanalara, yaşayış binalarına hücum ediblər. Nə istilik var, nə də işıq".

Rusiyanın irəliləməsi ərəfəsində mülki əhali çıxarılır. "Yuxuda Rus mərmisindən yanmaq daha qorxuludur", - cənab Haydai xəbərdarlıq edib.

Qatarlar hələ də Slovyanskdan hərəkət edir, lakin şimalda İzyum, cənubda isə Mariupol və Melitopol istiqamətində xətlər kəsilib. Qatarlara minmək üçün gözləyən 57 nəfərin ölümünə səbəb olan raket hücumundan sonra, Kramatorsk şəhərinin əsas mərkəzindən heç bir xidmət fəaliyyət göstərmir, Slovyanskın cənubundan savayı.