Hazırda xarici ölkədə mühacirət həyatı yaşayan hüquqşünas Qurban Məmmədovun ulu babası haqda sensasion arxiv sənədləri üzə çıxıb.

Etibarlı mənbədən Axar.az-a daxil olan arxiv sənədlərinə əsasən, Qurban Məmmədovun ulu babasının erməni olduğu təsdiqlənir.

Qurban Məmmədovun (həmçinin Sərdar Cəlaloğlunun – red.) Sankt-Peterburq Mərkəzi Dövlət Arxivindən əldə olunmuş şəcərəsində qeyd olunub ki, onun ulu babası Yakob Semyonov Xoy şəhərində yaşayıb və assuriya-erməni kilsəsinə tabe olub. Yakobun nəvəsi Mehrəng Manuk naməlum səbəblərdən Xoy şəhərindən qaçaraq, Naxçıvanın Siyaqut kəndində məskunlaşıb. Orada islam dinini qəbul edib və adını “Əlimərdan Əhməd oğlu” olaraq dəyişdirib. Mehrəng Manukun, yəni Əlimərdanın oğlu Söhrab isə 1764-cü ildə Cehri kəndinə köçüb.

Şəcərəni təqdim edirik:

1. Məmmədov Qurban Cəlal oğlu

2. Məmmədov Cəlal Əbdül oğlu – (1919)

3. Məmmədov Əbdül Məmməd oğlu – (1875)

4. Məmməd Qurbanəli oğlu – (1853)

5. Qurbanəli Mehrəli oğlu – (1808)

6. Mehrəli Sultanəli oğlu – (1771)

7. Sultanəli Əlimərdan (Mehrəng Manuk) oğlu – (1737)

8. Mehrəng Manuk (Əlimərdan) Söhrab oğlu – (1704)

9. Söhrab Yakob (Semyonov) oğlu – (1681)

10. Yakob Semyonov (1653)

Qeyd edək ki, bu şəcərə Qurban Məmmədovun ulu babası Qurbanəli tərəfindən 1878-ci ildə Çar hökuməti nümayəndəsinə verilib. Sənəd hazırda Sankt-Peterburq Mərkəzi Dövlət Arxivində saxlanılır.

Əldə olunan arxiv sənədlərində Qurban Məmmədovun ulu babası Məmməd Qurbanəli oğlunun azərbaycanlı qıza təcavüz edən erməni məmuru müdafiə etdiyi və bəyin məhkəmədə üzünə duraraq həbs etdirdiyi də ortaya çıxıb.

Sənədlərdə qeyd olunub ki, Cəhri kəndinin erməni sakini Poqos Markarovun oğlu Martiros Sankt-Peterburq şəhərində təhsil alıb qayıdandan sonra Cəhri kənd icmasına vergi yığan və dəftərxanaya nəzarət edən təyin olunur. Bir müddət sonra vəzifəsindən sui-istifadə edən Martiros kənd camaatından, xüsusilə müsəlmanlardan ikiqat vergi almağa başlayır. 1876-cı ildə isə Cəhriyə yaxın Yurd-Dizədə zəmidə işləyən qızı zorlayır. Məhkəmədə sübut olmadığı üçün erməni məmur sərbəst buraxılır. Lakin Cəhrinin bəylərindən olan Sultan Həsənəli bəyin oğlu Qulaməli bəy həmin ermənini ölümcül döyür və köməkçilərinə də tapşırır ki, onu meşədə basdırsınlar. Lakin bəyin köməkçilərindən biri olan Məmməd Qubanəli oğlu (Qurban Məmmədovun ulu babası) yarımcan vəziyyətdə olan ermənini basdırmır və hökumətə təhvil verir. Məhkəmə zamanı da bəyin əleyhinə ifadələr verir. Beləliklə, bəy bir neçə illik həbs olunur.

Məmməd Qubanəli oğlunun 14 aprel 1876-cı ildə məhkəmədə verdiyi ifadəni təqdim edirik:

“Şahidlik edirəm ki, Kəngərli nəslindən olan Cəhri bəyi Qulaməli bəy Martiros Markarovu taxta ilə ölümcül döydükdən sonra bizə onun ölmüş olmasa belə, diri-diri torpağa basdırılmasını əmr etmişdir. Mən və Hüseyn Abbas oğlu bizim ağamız Martirosu meşəyə apardıq və ona kömək edib pristav məntəqəsinə gətirdik. Şərəf hissi ilə bildirmək istəyirəm ki, biz hər zaman əlahəzrətin (Çarı nəzərdə tutur – red.) məmurlarına xidmət edəcəyik.

Mən şəxsən məhkəmədə Qulaməli bəyin əleyhinə ifadələr verməyə hazıram. Onun (Qulaməli bəyin) guya bizim cənab ağamızı (Martirosu) Yurd-Dizədə azyaşlı qızı zorladığı üçün cəzalandırdığını deməsi yalandır. O, (yəni Qulaməli bəy) sadəcə olaraq ermənilərə və xristian inancına nifrət edir.

Mən Əlahəzrətin (Çarın) sadiq quluyam.

Məmməd Qurbanəli oğlu”.

Qeyd edək ki, bu illər ərzində Naxçıvan qəzasının Cəhri kəndinə aid bir çox müraciətlər var. Bu müraciətlərin əksəriyyəti ruslara kənddə olan dindarlar və kəndin sayılıb-seçilən şəxsləri haqqında çatdırılan yalan məlumatlardır. Hamısını da Məmməd Qubanəli oğlu qardaşları Əhməd və Əli ilə edib.

P.S. Sənədlərlə bağlı qarşı tərəfi dinləməyə hazırıq.