TÜRKİYƏ ABŞ XÜSUSİ TƏYİNATLILARINI ATƏŞƏ TUTUB? –“NEWSWEEK”dən qalmaqallı iddia

Tom O`Konnor, Ceyms Laporta, Navid Camali

“Newsweek”, 11.10.2019

Suriyanın şimalında kürd mövqeləri atəşə tutularkən, ABŞ xüsusi təyinatlıları hədəfə çevriliblər. Bu, prezident Donald Trampın türkiyəli həmkarına ABŞ əsgərlərini ərazidəki müəyyən mövqelərdən çəkəcəyini söylədikdən bir neçə gün sonra baş verib. Pentaqonun yüksək rütbəli bir rəsmisinin sözlərinə görə, Türkiyə qüvvələrinin atəşi o qədər ağır olub ki, ABŞ personalı özünümüdafiə üçün atəş açmağı düşünüb.

“Newsweek” həm İraq Kürd Kəşfiyyat İdarəsinin rəsmisi, həm də Pentaqonun yüksək vəzifəli nümayəndəsi vasitəsi ilə əhalisinin əksəriyyəti kürd olan Kobaninin Maştenur yüksəkliyində olan xüsusi təyinatlıların kürd döyüşçülərinə qarşı “Sülh çeşməsi” əməliyyatında türk qüvvələrinin artilleriya atəşi altına düşdüklərini öyrənib.

Xəsarət alanlar barədə məlumat yoxdur.

Cavab atəşi açmaq əvəzinə, atəş dayandırıldıqdan sonra xüsusi təyinatlılar geri çəkilib.

“Newsweek” bundan əvvəl, Çərşənbə günü ABŞ qüvvələrinin özünümüdafiə mövqeyi tutması və Pentaqonun Suriyadan tamamilə çıxma barədə əmr vermədiyini artıq yazıb.

Pentaqon rəsmisi bildirib ki, Türkiyə qüvvələri ABŞ-ın mövqelərini tutmalıdır. Məmur bölgədəki personalın dəqiq sayını deməyib, lakin onların az sayda, təxminən 15-100 nəfər arasında olduğunu bildirib.

Türkiyənin Müdafiə Nazirliyi “Newsweek”-in məlumatına cavab olaraq hərbi qüvvələrinin ABŞ qüvvələrini hədəf aldığını inkar edən bəyanat yayıb. Nazirliyin sənədində deyilir: “Surucun cənubundakı Türkiyə sərhəd məntəqələri ABŞ müşahidə postundan təqribən min metr cənub-qərbdə yerləşən təpələrdən minaatanın atəşinə tutulub. Özünümüdafiədə üçün terror mövqelərinə qarşılıqlı atəş açılıb. Türkiyə tərəfi ABŞ-ın müşahidə postuna heç bir şəkildə atəş açmayıb”.

Daha sonra bəyanatda qeyd olunub: “ABŞ bazasına hər hansı bir zərər verməmək üçün atəş açmazdan əvvəl bütün tədbirlər görülüb. Ehtiyat tədbir olaraq, ABŞ-dan məlumat aldıqdan sonra atəşi dayandırdıq. ABŞ və ya koalisiya qüvvələrinin atəşə tutulması iddiasını qətiyyətlə rədd edirik”.

Lakin Pentaqon daha sonra “Newsweek”-in məlumatını təsdiqləyib. Dəniz Qüvvələrinin kapitanı Bruk DeValt deyib: “ABŞ-ın Kobani yaxınlığındakı əsgərləri yerli vaxtla oktyabrın 11-də səhər 9-da türk mövqelərindən artilleriya atəşinə məruz qalıb. Partlayış təhlükəsizlik mexanizmi zonasından kənarda və türklərin bildiyi, ABŞ qüvvələrinin iştirak etdiyi ərazidən bir neçə yüz metr aralıda baş verib”.

DeVelat əlavə edib ki, ABŞ tərəfindən xəsarət alan yoxdur və ABŞ personalı Kobanidən çəkilməyib.

Beləliklə, ABŞ qüvvələrinin Kobanidə mövqe tutması barədə “Newsweek”-in məlumatı təsdiqlənib.

Bəyanatda deyilir: “Birləşmiş Ştatlar Türkiyə hərbi qüvvələrinin Suriyaya keçməsinə və xüsusən təhlükəsizlik mexanizmi zonasından kənarda və ABŞ qüvvələrinin mövcud olduğu bölgələrdə obyekt olaraq müqavimət göstərməyə davam edir. ABŞ Türkiyədən özünümüdafiə hərəkəti ilə nəticələnə biləcək hərəkətlərdən çəkinməyi təcili olaraq tələb edir”.

Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan uzun müddətdir “təhlükəsiz bölgə” yaratmaq üçün sərhədi keçəcəyini bildirib və Ağ Ev ABŞ qoşunlarının çıxacağını elan etdikdən sonra, bu həftənin əvvəlində əməliyyata başlayıb.

Bazar ertəsi günü verdiyi açıqlamada Ağ Ev bildirib ki, Türkiyə və ona müttəfiq Suriya üsyançıları hücuma başladığı üçün ABŞ qoşunları “artıq yaxın ərazidə olmayacaq”.

Cümə günü keçirilən mətbuat konfransı zamanı Birləşmiş Baş Qərargahların rəhbəri, ordu generalı Mark Milli deyib ki, ABŞ personalı Türkiyə ilə sərhədə yaxın olan “iki kiçik dayaq məntəqəsi” istisna olmaqla, hələ də “eyni yerdədir”.

Müdafiə naziri Mark Esper Xüsusi Təyinatlı Qüvvələrin 50 nəfərlik heyətinin Türk və ona müttəfiq suriyalı üsyançıların hücumu öncəsi yerləşdirildiyini söyləyib.

ABŞ ilk olaraq 2015-ci ildə əsasən kürd “Suriya Demokratik Qüvvələri” ilə İŞİD-ə qarşı mübarizə aparmaq üçün tərəf müqabili olub, çünki onlar Suriya prezidenti Bəşər Əsədin devrilməsini istəyən islamçı müxalifətdən uzaqlaşıb.

Qrup cihadçıları məğlub etməkdə təsirli olub. Amma kürd separatçılarının on illərdir davam edən üsyanları ilə üzləşən NATO üzvü Türkiyə buna qarşı çıxıb.

Türkiyə Suriya müxalifətinin son böyük sponsoru olaraq qalır. Onun əksəriyyəti ölkənin ərəb əksəriyyətinin üzvlərindən ibarətdir və hazırda idarə olunan əraziləri ələ keçirmək üçün yüzlərlə döyüşçü səfərbər edilib.

Üsyançılar ölkənin şimal-şərqini əhatə edən, əksəriyyəti kürd muxtar rəhbərliyi tərəfindən idarə olunan ərazini ələ keçirməlidir. Bu özünüidarəetmə orqanı nə Rusiya, nə İran, nə də müttəfiq milislərin köməyi ilə ölkənin ərazisinin qalan hissəsində hakimiyyətini təmin edən Şam, habelə Ankar hökumətləri tərəfindən tanınmır.

Pentaqon dəfələrlə Türkiyəni əməliyyatları dayandırmağa çağırıb. Bazar günü telefon danışığından sonra Ərdoğanın planlarına əvvəlcə dəstək olacağına işarə etsə də, Tramp Ankara “istisnalardan xaric” hərbi hərəkətlər edərsə, Türkiyə iqtisadiyyatınıa sanksiya ilə hədələyib.

Prezident dəfələrlə Yaxın Şərqdə və ondan kənarda sələflərinin başlatdığı bahalı “daimi müharibələr”ə son qoymağa çağırıb, vəziyyətin həll olunmadığı təqdirdə, Suriyaya daha çox əsgər göndərə biləcəyinə dair də xəbərdarlıq edib.

Cümə axşamı günü Tramp “üç seçimdən birini” edəcəyini yazıb: “Minlərlə qoşun göndərmək və hərbi yolla qalib gəlmək, Türkiyəni maddi cəhətdən və sanksiyalarla çox ağır vurmaq, ya da Türkiyə ilə kürdlər arasında sövdələşməyə getmək!”

Tərcümə: Strateq.az