"BP Azərbaycanda insan haqları ilə bağlı sözünü deməlidir"

"Human Rights Watch" neft nəhənginə müraciət etdi: "Hökumətə tezliklə açıq mesaj göndərilməlidir"

Nyu Yorkda yerləşən insan haqları təşkilatı "Human Rights Watch" həm də Mədən Sənayesində Şəffaflıq Təşəbbüsünün lideri sayılan neft nəhəngi BP-yə Azərbaycandakı vəziyyətlə bağlı məktub yazıb.

Məktubda deyilir ki, BP Azərbaycan hökumətinin müstəqil qrupların və fəlların üzərinə qaba hücumlarının dayandırılmasına çalışmalıdır.

Qeyd olunur ki, bu hücumlar BP-nin Mədən Sənayesində Şəffaflıq Təşəbbüsnün (Extractive Industries Transparency Initiative - EITI) lideri kimi roluna kölgə salıb.

Xatırladılır ki, BP bu ayın 20-də EITI təşəbbüs qrupunun üzvlərindən olan Azərbaycan hökuməti ilə birlikdə Azərbaycan qazını Avropaya nəql edəcək kəmər layihəsinin inaqurasiyasında iştirak edib.

BP AZƏRBAYCANDAKI VƏZİYYƏTƏ GÖRƏ MƏSULİYYƏT DAŞIYIR

BP aparıcı neft şirkəti kimi hökumətlərin, şirkətlərin və QHT-lərin koalisiyasından ibarət olan təşəbbüs qrupunun təsisçi üzvlərindəndir. Bu təşəbbüsdən məqsəd enerji ilə zəngin ölkələrdə daha yaxşı idarəetməyə nail olunması, neft, qaz və digər mədən sahələrinin gəlirlərindən necə istifadə olunduğu barədə açıq cəmiyyət müzakirələrinin himayə edilməsidir.

Məktubda qeyd olunur ki, BP şirkəti təsisçi üzv olmaqla yanaşı, həm də təşəbbüs qrupunun beynəlxalq şurasının aparıcı nümayəndəsi hesab olunur.

Bu təşəbbüs qrupunun işində şirkətlər, hökumətlər və ölkələrin müstəqil təşkilatları bütün səviyyələrdə, eyni dərəcədə iştirak etməlidirlər, lakin Azərbaycan hökuməti müstəqil təşkilatların iştirakına əngəl yaradaraq EITI üzvü kimi öhdəliklərini pozmuş olur.

“BP-nin şəffaflıq uğrunda qlobal koalisiyadakı liderliyi, onu həm də təşəbbüsün özək prinsiplərindən olan vətəndaş cəmiyyətinin iştirakı prinsipinə əməl edilməsi üçün məsul edir. BP Azərbaycan hökumətinə, onun müstəqil səslər üzərinə misilsiz hücumunun dayandırılması üçün təzyiq göstərməlidir", - deyə "Human Rights Watch"un biznes və insan haqları üzrə vəzifəli tədqiqatçısı Lisa Misol bildirib..

AZƏRBAYCAN "ÖHDƏLİKLƏRİNƏ ƏMƏL EDƏN ÖLKƏ" DEYİL

Məktubda deyilir ki, Azərbaycan özünün təşəbbüsdəki iştirakını tez-tez qabartmağı xoşlayır, təşəbbüsün təsisçi üzvlərindəndir və hazırda “öhdəliklərinə əməl edən ölkə” statusunda EITI-nin beynəlxalq şurasında oturur.

Vurğulanır ki, vətəndaş cəmiyyətinin iştirakı EITI-nin məhək daşıdır və bu təşəbbüs namizəd və üzv ölkələrdən təməl insan haqlarına hörmət edilməsini birmənalı qaydada tələb edir. “Lakin indi Azərbaycan, QHT-lərin fəaliyyətini tənzimləmək üçün məhdudlaşdırıcı yeni qanunlardan və EITI iştirakçısı olan qruplar da daxil olmaqla, müstəqil qrupların susdurulması üçün başqa taktikalardan istifadə edir. Hökumət təşkilatların bank hesablarını dondurmaqla bu qrupların maliyyələşdirilməsinə blok qoyur, onların liderlərinin yeni qrantlarının qeydiyyatından əsassız və özbaşına qaydada imtina edir”, - deyə məktubda yazılır.

Bu da vurğulanır ki, hakimiyyət iddia olunan vergidən yayınma və başaqa pozuntular barədə siyasi motivli cinayət işləri açmış və başqa təhdidedeci taktikalardan istifadə etmişdir.

BP MƏSƏLƏYƏ MÜNASİBƏTİNİ AÇIB-AĞARTMAQ İSTƏMİR

"Human Rights Watch" xatırladılır ki, BP-yə bundan qabaqkı - 12 sentyabr tarixli məktubunda şirkəti Azərbaycandakı məhdudlaşdırmalarla bağlı narahatlıq bildirməyə, Azərbaycan hökuməti siyasi fəlların və müstəqil qrupların hədəflənməsini dayandıranadək onun təşəbbüs qrupunun üzvlyündən xaric ediməsi təkliflərini dəstəkləməyə çağırıb.

BP xahiş edib ki, onun bu məktuba cavabına şəxsi kommunikasiya kimi baxılsın.

EITI şurasının Birmanın Naypyadav şəhərində oktyabrın 14-15-də keçiriləcək növbəti iclasında Azərbaycanın məsələsinə baxılacağı xəbər verilir. EITI-nin fakttoplama missiyası QHT-lərlə bağlı vəziyyətin araşdırılması üçün sentybarın 20-22-də Bakıya ezam edilib.

AZƏRBAYCAN EİTİ-DƏN ÇIXARILA BİLƏR

“The Financial Times” qəzetinə müsahibəsində təşəbbüs qrupu katibliyinin başçısı Jonas Moberg deyib ki, EITI Azərbaycanın qaydalara əməl etmədiyini aşkara çıxararsa, şura öz iclasında onun təşəbbüs qrupundan xaric edilməsi məsələsinə baxa bilər.

“BP və bu mühüm şəffaflıq təşəbbüsün digər liderləri Azərbaycanın öz kursunu dəyişdirməsinə yönəlmiş səylərə yubanmadan başlamalıdırlar. Onlar çox tezliklə hökumətə fəallara qarşı təhdid və qısnamaları dərhal dayandırması barədə açıq mesaj göndərməsələr, Azərbaycanda bu təşəbbüsdə iştirak edəcək müstəqil qrup qalmayacaq”, - deyə – deyib "Human Rights Watch"un tədqiqatçısı Lisa Misol bildirib.

Material "Azadlıq" radiosundan götürülüb.