Sinay dağındakı İkan Tibb Məktəbinin alimləri xərçəng və digər xəstəliklərin diaqnozu üsulunda inqilab yarada biləcək araşdırmaya imza atıblar.
Onlar hüceyrədənkənar veziküllər (EVS) kimi tanınan kiçik hissəciklərlə örtülmüş yeni bir RNT sinfi müəyyən ediblər. Onlar bu molekulların xərçəngin mövcudluğunda dəyişikliklərə məruz qaldığını, onların prostat xərçəngini aşkar etmək üçün biomarkerlər və ya terapiya üçün hədəflər kimi potensialını göstərdiyini aşkar ediblər.
“Cebheinfo.az” xəbər verir ki, araşdırma “Journal of Extracellular Vesicles” jurnalının onlayn sayında dərc edilib. Həkim tap
Tədqiqat qrupu bu RNT molekullarını prostat xərçəngi xəstələrinin qanında və sidikdə tapdıqdan sonra onları "EV-UGR" (genomun hüceyrədənkənar veziküllə əlaqəli annotasiya edilməmiş bölgələrinin qısaltması) adlandırıb. UGR tez-tez insan genomunun "qaranlıq maddəsi" olaraq adlandırılır. Onların genlərin işə salınma və söndürülməsinə nəzarətdə, genetik təlimatların zülallara çevrilməsində mühüm rol oynadıqları deyilir. Hüceyrədənkənar veziküllər, ekzosomlar qan və sidik kimi biomayelərdəki bütün hüceyrələr tərəfindən ifraz olunan insan saçının qalınlığından təxminən 1000 dəfə kiçik olan kiçik nanohissəciklərdir. Bu nanohissəciklərin ətraf mühitin təsirlərindən qorunan genetik materialı ehtiva etdiyi məlumdur.
Tədqiqatın bir hissəsi olaraq elm adamları insan toxumalarını və mayelərini sürətlə təhlil etmək üçün yeni nəsil kiçik RNT ardıcıllığından istifadə ediblər. Onlar həmçinin sərfəli maye biopsiya testi hazırladılar və qan və sidikdən kiçik elektronları çıxarmaq üçün alətlər yaradıblar. Nəhayət, onlar RNT-nin yeni növlərini müəyyən etmək üçün kompüter boru kəməri hazırlayıblar.
Alimlərin fikrincə, EV-UGR-nin kəşfi təkcə prostat xərçənginin deyil, digər xəstəliklərin də qeyri-invaziv diaqnostikası üçün perspektivlər açır.
Tədqiqatçılar öz nəticələrini ciddi klinik sınaqlar vasitəsilə təsdiq etməyi planlaşdırırlar.
